Icelandic sagas around 1600. Reception, interpretation and context

Abstract

Um Arngrím lærða og Íslendingasögurnar

Um 1550 breyttist staða Íslands gagnvart konungsvaldinu. Ástæðan var sú að Danir sögðu skilið við páfann í Róm og konungsvaldið tók yfir það æðsta vald í kirkjumálum og trúmálum sem áður hafði verið í höndum páfans. Danir þvinguðu þessi umskipti í gegn í öllu dansk-norska konungsveldinu og nutu til þess ákveðins stuðnings, á Íslandi aðallega meðal íslenskra menntamanna. Á síðari hluta 16. aldar fóru Danir að hafa áhuga á íslenskum fornbókmenntum. Á sama tíma fór í hönd mikil og hröð efling danska miðstjórnarvaldsins. Hvaða þátt áttu Íslendingasögurnar í að styrkja sjálfsréttlætingu danska konungsvaldsins? Hvaða hlutverki gegndu þær á þessu sviði? Um þetta verður fjallað í erindinu, og þá einnig um umfjöllun Arngríms lærða um sögurnar og hvernig og á hvaða hátt hans umfjöllun tengist eflingu danska ríkisvaldsins. Hvernig leit hann á konungsvaldið? Hvað báru Íslendingasögurnar vitni um í augum Arngríms?